Sa ovogodišnjim Festom najsrećniji bi trebalo da budu Slovenci. Osim glumca Sebastijana Kavace, koji je u Beogradu sada u svojstvu predsednika glavnog žirija, Slovenci se mogu pohvaliti sa i učešćem filmova: „Polusestra” Damjana Kozolea u Glavnom takmičarskom programu, „Svi protiv svih” Andreja Košaka i „Priče iz kestenove šume” Gregora Božiča u takmičarskom programu Fest fokus, ali i sa svojim koprodukcijskim učešćem u filmovima „Otac” Srdana Golubovića, „Sin” Ines Tanović, „Kuća je, gde je kuća” Petera Cerovšeka i „Više ne znam, ko smo mi” Borisa Homoveca. Zato je sinoćna proslava slovenačkog filma na 48. Festu, u organizaciji Slovenačkog filmskog centra u džez klubu „Lisabon”, imala potpuni smisao.
Slovenačko-makedonsko-srpski koprodukcijski film „Polusestra” starog znanca Damjana Kozolea, letos je posle svetske premijere na festivalu u Karlovim Varima ostavio dobar utisak i na publiku i na kritičare. Reč je o gotovo kamernoj porodičnoj drami u čijem je fokusu odnos između sestara koje nisu istog etničkog porekla niti su iz istog očevog braka. Scenario za „Polusestru” zajedno su napisali Kozole i Ognjen Sviličić – hrvatski scenarista i reditelj koji na Festu učestvuje i kao scenarista „Oca”, ali i scenarista i reditelj filma „Glas” sa kojim se takmiči u Glavnom programu. Koscenarista ovog Kozoleovog filma je i Urša Menart, slovenačka rediteljka i scenaristkinja koju smo sada videli i kao ubedljivu glumicu u jednoj od dve glavne ženske uloge. Srpski koproducent ovog filma je Jelena Mitrović („Baš čelik”), sredstva za film obezbedilo je i Ministarstvo za kulturu Republike Srbije preko našeg Filmskog centra, a svoj doprinos kao direktor fotografije dao je i naš vrsni snimatelj Miladin Čolaković...
Takođe stari znanac, nepredvidivi i vispreni Andrej Košak („Autsajder”, „Zujanje u glavi”, „Stanje šoka”), u filmu „Svi protiv svih” svoje kritičarske oštrice sada usmerava na spregu kriminala i politike i tvori zanimljiv političko-krimi triler, dok Gregor Božič sa svojom sanjivom bajkom o nestanku jedne male zajednice koja je nekada postojala na jugoslovensko-italijanskoj granici, na Festu pokazuje zašto su njegove „Priče iz kestenove šume” bile proglašene (i nagrađene) za najbolji slovenački film prošle godine...
Kozoleu, Sviličiću, pa i našem Goluboviću u glavnom takmičarskom programu jaku konkurenciju čine sudanski autori Amdžad Abu Alala i Jusef Ibrahim sa filmom „Umrećeš u dvadesetoj”, kojem je jesenas na 76. Venecijanskom festivalu Emir Kusturica kao predsednik žirija dodelio „Mladog lava” – nagradu „Luiđi de Laurentis” za najbolji debitantski film. Ovo je dirljiva i uzbudljiva priča o „sinu smrti”, o dečaku Muzamelu kojem je lokalni seoski prorok u jednoj sudanskoj nedođiji, na rođenju predvideo smrt do dvadesete godine i tako ga osudio na poglede sažaljenja, raspad porodice, maltretiranje i neupoznavanje čari života. Ovaj vizuelno i glumački raskošan film udara i u stomak i u srce sa svim svojim dramskim rukavcima punim autentičnošću, a autori gledaoce suočavaju i sa svim zamkama sujeverja i religijskog konzervativizma (u ovom slučaju islamskog) sa mogućim pogubnim uticajem na ono što se zove sloboda življenja i ljubavi...
Među takmičarima se još nameću filmovi „Vrba” Milča Mančevskog, „Idealni kandidat” Haife Al-Mansur, ali i mali, ali fino smišljen i sproveden hrvatski film „Mater” Jura Pavlovića („Piknik”), rađen u koprodukciji sa Srbijom (koproducent je naša filmska autorka i producentkinja Biljana Turorov). Sa minimalnim dramskim sredstvima Pavlović stvara snažan film o odnosu ostarele ali još autoritarne, tipične primorske majke (Neva Rošić) i u Nemačkoj skućene i porodično sređene kćerke (Darija Lorenci-Flac), u danima kada majčina duša treba zbog bolesti i starosti da otputuje na onaj svet. Ovo je jedan od filmova koji pleni nekom autorovom unutrašnjom iskrenošću i autentičnošću zbog čega njegova priča, bez obzira na to što smo takve slične već viđali na velikom ekranu, deluje kao unikat...
Sa reputacijom filma nagrađenog na prošlogodišnjem Sarajevo film festivalu, u Glavni takmičarski program stigao je i bugarski film „Patrole” („V Krug”) dobro poznatog bugarskog scenariste i reditelja Stefana Komandareva (setite se njegovih filmova sa Mikijem Manojlovićem „Svet je veliki a spasenje je iza ugla” i „Sudilište”). Usredsredivši se na tri policijske patrole i njihove „akcije” tokom jedne noći u redovnoj smeni (9. novembra 2019), Komandarev sa intimnog i ličnog diže svoj svež i originalan kritičarski pogled i na savremeno bugarsko društvo. Gde je ono tačno trideset godina od pada Berlinskog zida i svrgavanja „komunističkog režima” i od trenutka kada je Bugarska postala ponosna članica Evropske unije? Komandarev kroz ovaj svoj neobični „policijski film” otvoreno nudi i odgovore. Sve je okrenuto naglavačke, boljitak ni na vidiku, sirotinjo i bogu si teška. „Patrola” je još jedan takmičarski film rađen i u koprodukciji sa Srbijom (koproducent Nenad Dukić)...
Žiri „Politikine” nagrade „Milutin Čolić”
Žiri za dodelu tradicionalne „Politikine” nagrade „Milutin Čolić” u ovom, 48. izdanju beogradskog Festa, radi u sastavu: Gordan Kičić – glumac, producent i reditelj („Realna priča”), Ana Marija Rosi – scenarista i reditelj („Ajvar”) i Dubravka Lakić – filmski kritičar.
Ovaj žiri će nagradu, koja nosi ime osnivača Festa i legendarnog filmskog kritičara „Politike”, kao i do sada uručiti reditelju najboljeg (većinski) srpskog filma prikazanog u ovogodišnjim festivalskim programima.
„Politikina” nagrada „Milutin Čolić” sastoji se od specijalno za ovu namenu izrađene gravire i diplome. Među dosadašnjim dobitnicima ovog priznanja su i Mirjana Karanović („Dobra žena”), Bojan Vuletić („Rekvijem za gospođu J”), Kosta Ristić („Banditi u potrazi za mamom”) i Goran Radovanović („Slučaj Makavejev ili Proces u bioskopskoj sali”)...
Gost Festa Džulijan Sends
U glavnom takmičarskom programu crno-beli film „Obojena ptica” Vaclava Mohula koji je rađen prema istoimenom kontroverznom romanu Jiržija Kosinskog, pred beogradskom publikom predstavio je glumac Džulijan Sends, koji u filmu igra odurni lik seksualnog zlostavljača glavnog junaka – jevrejskog dečaka koji se bori za život i opstanak tokom Drugog svetskog rata.
Ovom britanskom glumcu („Soba s pogledom”, „Polja smrti”, „Goli ručak”), preksinoć je svečano uručena i nagrada „Zlatni pečat” Jugoslovenske kinoteke...
D. L.
