Učitelji, borci, heroji. Danas brojne škole i ulice u Srbiji nose njihova imena – braća Jerković. Biste i spomenici podignuti u njihovu čast krase gradove u kojima su dva brata ostavila neizbrisiv trag. Jedno od najpoznatijih obeležja nalazi se u opštini Voždovac, u naselju koje nosi naziv Braće Jerković.
Ne tako popularni kao pisci, ali ipak zaslužni za dobrobit svog naroda, ratnim herojima Nebojši i Dušanu podignut je spomenik u parku istoimenog naselja pored zdravstvene ambulante. Rad vajarke Radmile Graovac iz 1979. godine postavljen je u Titovom spomen-ružičnjaku koji je i sam dobio mermernu ploču sa posvetom zahvalnih građana Mesne zajednice „Braća Jerković”. Na ovom mestu, nažalost, već godinama nisu zasađene ruže. Dve spomen-biste i ploča sa natpisom okružene su žbunjem i niskim korovom. Postament bele boje je zaprljan, a same biste su zbog vremenskih uslova promenile boju. Očigledno je da je ovim obeležjima potrebno osveženje, a kako kažu u opštini Voždovac, sredstava za tekuće održavanje spomenika kulture na ovoj teritoriji u 2020. godini nije bilo.
– Opština ima u planu postepenu sanaciju svih relevantnih spomen-obeležja na svojoj teritoriji, prvenstveno na inicijativu građana, a u skladu sa finansijskim mogućnostima – rekli su u opštini Voždovac. Potrudiće se, ističu, da poprave situaciju u 2021. godini i iz budžeta izdvoje za održavanje kulturnih obeležja.
Meštani ovog voždovačkog naselja smatraju da je vreme da se „nešto popravi” u parku. Iako do sada nije pisana inicijativa za restauraciju spomen-biste braći Jerković, sugrađani koji redovno prolaze kroz park u kom su spomenici postavljeni kažu da oni nikad nisu lošije izgledali.
– Ovo je prometno mesto, centar ovog naselja, i red je da ovi spomenici malo zasijaju. Nekada je u ovom vrtu gde se nalaze obeležja bilo zasađeno cveće. Odavno toga nema, zapušteno je i više niko tome ne pridaje značaj. Samo se okolo pokosi trava i to je sve – priča Milica Popović, sugrađanka koja u voždovačkom naselju živi od sredine osamdesetih godina. Nada se, nastavlja vremešna meštanka, da će se neko setiti koliko je spomenik važan ovom delu grada i da će nadležni preduzeti nešto tim povodom kako bi budući naraštaji imali priliku s ponosom da pričaju o kraju u kom žive.
Nasuprot ovom spomeniku koji vapi za osveženjem, na drugom kraju grada braća Jerković sijaju okružena cvećem, urednim žardinijerama i srpskom zastavom. U Ulici Stjepana Supanca 15, u čukaričkom naselju Železnik, Nebojša i Dušan Jerković čuvaju zdanje osnovne škole koja nosi njihovo ime.
Glavno obeležje ove kuće znanja su biste dvojice braće postavljene u blizini glavnog školskog ulaza. One su prošle godine i osvežene, biste su ofarbane crnom bojom, a postament je u beloj boji. Ponosni na svoje ime, uspehe i kolektiv, učenici i zaposleni 14. novembra obeležili su Dan škole.
– Svaki Dan škole obeležava se jednim časom koji je posvećen imenu osmoletke, a ove godine, prvi put od njenog osnivanja, zbog epidemiološke situacije, nije bilo proslave i izvođenja školske himne, ali su odeljenjske starešine pročitale knjigu obaveštenja u kojoj su se osvrnuli na ime i delo Dušana i Nebojše Jerkovića – navodi Violeta Marković, direktorka OŠ „Braća Jerković” u Železniku.
Osmoletka ima oko hiljadu đaka i površinu od oko 4.700 kvadratnih metara. Tu se nalaze 24 učionice za nastavu, dva informatička kabineta, dva kabineta za tehniku i tehnologiju, dve učionice za produženi boravak nižih razreda. Mališanima u boravku obezbeđena je ishrana koja se priprema u školskoj kuhinji sa trpezarijom. Velika fiskulturna sala površine od oko 380 kvadratnih metara, sa dve svlačionice na raspolaganju je svim učenicima, a tu je i svečana sala od 150 kvadratnih metara.
Pod istim krovom nalaze se i dve učionice u kojima se održava nastava niže muzičke škole „Vatroslav Lisinski”.
– Ponosni smo na naše ime i trudimo se da ga opravdamo uspesima. Naša škola je najtrofejnija iz oblasti sporta na opštini Čukarica. Učenici učestvuju na svim takmičenjima kako iz sporta tako i iz nastavnih predmeta i mogu se pohvaliti najsjajnijim odličjima. Posebno smo ponosni na saradnju sa Crvenim krstom Čukarice i učešće u humanitarnoj trci „Srećnije detinjstvo” od koje prikupljena pomoć ide najugroženijima – ističe Markovićeva i dodaje da će škola ovih dana dobiti nov nameštaj za celu zgradu od Sekretarijata za obrazovanje i dečju zaštitu.
Prva posleratna škola
Kuća znanja „Braća Jerković” bila je prva osnovna škola u naselju Železnik posle Drugog svetskog rata. Prema podacima iz knjige „Naš put od 1949. do 1999. godine – Hronika Osnovne škole ’Braća Jerković’ Železnik” Save Stekića, profesora književnosti i meštanina Železnika, osmoletku je otvorilo Ministarstvo prosvete 8. jula 1948. godine. Sadašnji naziv po braći Nebojši i Dušanu dobila je 19. juna 1952, a prvi upisani učenik bio je Milivoje Praizović.
Učitelji heroji
Nebojša i Dušan Jerković bili su deca učitelja Milana iz sremskog sela Ogara kod Pećinaca. Oba brata bili su učitelji i kao pripadnici Narodnooslobodilačkog pokreta poginuli su krajem 1941. godine.
Nebojša, rođen 1912. godine, radio je kao učitelj u selima Sremska Rača i Klenak. Bio je komandant Mačvanskog partizanskog odreda i poginuo je u blizini Bele Reke kod Šapca. Mlađi Dušan rođen je 1914. i kao učitelj radio je u selima Kadinjača, Jakalj i Fakovići. Poginuo je u bici na Kadinjači kao komandant Užičkog partizanskog odreda, a proglašen za narodnog heroja 25. septembra 1944. godine.
