U nedelju, 3. oktobra 2010. godine ceremoniji ustoličenja na tron Svetog Save njegovog naslednika, 45. poglavara Srpske pravoslavne crkve arhiepiskopa Irineja, prisustvovao je veliki broj monaha, sveštenika i vernika sa svih srpskih etničkih prostora, ali i gostiju iz inostranstva, političara, novinara...
Uz njih, tu je bila i grupa italijanskih vojnika iz sastava KFOR-a, pripadnika specijalne jedinice „Roza“ koji su čuvali tu veliku svetinju od šiptarskih terorista koji su tih dana raspirivali zlo južnom pokrajinom, a naročito po Metohiji. Kao i danas, uostalom.
Deo italijanskih vojnika bio je raspoređen na prilaznom putu što vodi iz Peći i duž manastirskog zida prema reci Bistrici, a deo je bio u porti: svi su gologlavi, skrušeno pognutih glava celivali ikonu. Neki od njih su već natucali srpski (a ne albanski), a nekolicina ih je čista srca i bistre glave još ranije pristupilo pravoslavlju.
Autobusi i automobili sa vernicima su u povratku bili kamenovani, a od te „pozdravne salve“ lokalnih i ostalih Šiptara čak ni vojna pratnja nikog nije mogla da zaštiti. Ipak, sačuvani su životi...
Ali, da li bi komanda međunarodnih snaga stacionirala vojsku kraj Pećke patrijaršije da je dočula da ta svetinja pripada duhovnom nasleđu Albanaca, da je Srpska pravoslavna crkva tu samo „uzurpator“, kako je pre nekoliko dana objavljeno u istinoljubivim medijima s Kosova i Metohije? Kao onomad, kad su na Novom Brdu istakli albansku zastavu a pravoslavnu Crkvu Svetog Nikole proglasili za svoju, pa još – katoličku katedralu!
Sve je to „u paketu” s bajkom o ilirskom poreklu kosovskih Arnauta, mada paleolingvisti oduvek upozoravaju da bi albanski jezik u tom slučaju bio sličan grčkom ili slovenskim, a ne jezicima koji se govore kraj obala Kaspijskog mora, u Zakavkazju, s nešto malo primesa novolatinskog!
O „duhovnom nasleđu starosedelaca Balkana” možda najbolje svedoče podaci popisa stanovništva Kraljevine SHS iz 1921. godine, po kojima je tu oblast nastanjivalo 203.917 Srba, 125.345 Arnauta i Arnautaša (kako su nazivani albanizovani Srbi, dakle većina), 22.308 Turaka, 350 Cincara i isto toliko Jevreja, 54 pripadnika drugih slovenskih naroda, 9 Nemaca, 7 Mađara...
Peć je, inače, oduvek bila srpska varoš, u njoj je stolovala i jedna od najuglednijih crnogorskih gimnazija, a tamošnja umetnička škola bila je u rangu s onom u Herceg Novom. Šta je danas?
Ako je neko poverovao da je kićenje tuđim perjem završeno s Đurđem Kastriotićem, od Turaka prozvanog Iskander beg po Aleksandru Velikom, a Albanci pokrstili u Skenderbeg proglasivši ga usput za svog nacionalnog junaka, očito se prevario.
Jer, bivša Narodna i univerzitetska biblioteka u Prištini ponela je ime Pjetera Bogdanija, skadarskog biskupa i skopskog nadbiskupa, autora prvog književnog dela na albanskom jeziku, mada većina korisnika bibliotečkog fonda i ne sanja da je reč o Petru Bogdanu, Srbinu katoliku rodom iz okoline Prizrena... Ima još toga, ali i ovo je dovoljno za ozbiljnu brigu s pratećom glavoboljom.
Valjalo bi prisetiti se reči Nikolaja Fjodoroviča Fjodorova, koji je odavno podsetio da su muzeji i groblja najživotnija mesta i da ćemo, kad oni neopozivo nestanu, nestati i mi, kao nacija. Da li bi stari filozof tu svoju mudrost dopunio i s crkvama i manastirima po Kosovu i Metohiji da je znao kakva im se prevara nadnela nad sudbinom? Njima, i narodu kojem su oduvek pripadali, a koji neumitno nestaje naočigled ravnodušnog čovečanstva!
