Prestoničkim ulicama kroz Prvi svetski rat

Putešestvije jezgrom prestonice kroz zaostavštinu Prvog svetskog rata u stogodišnjici od početka ovog istorijskog sukoba biće od početka marta deo organizovane turističke ponude. U toku jednog dana, moći će da se posete najznamenitija zdanja i spomenici iz ove epohe. Slavija, Terazije, Zeleni venac, vrh Košutnjaka, Kalemegdan... samo su neke od lokacija obuhvaćenih programom, kao mesta na kojima i danas postoje svedočanstva o epohi Velikog rata.

Zvanični naziv ovog „putovanja” u društvu vodiča, koje je juče promotivno realizovano za predstavnike medija, jeste „Beograd u Prvom svetskom ratu”. Početak rute je na Trgu Slavija, gde će učesnici čuti uvodnu priču o uzrocima sukoba između imperije Habzburga i kraljevine pod krunom Karađorđevića. Odatle se ide do ugla ulica Krunske i Svetozara Markovića, gde se nalazio Konzulat Austrougarske. Na ovom mestu tadašnji ruski ambasador Nikolaj Hartvig pokušao je da spreči obračun Beča sa Srbijom, a usred tih napora je i preminuo od srčanog udara.

U turu je uključen i obilazak nekadašnjeg Dvorskog, a danas Pionirskog parka u kome je kamena osmatračnica srpske Vrhovne komande sa Solunskog fronta, a zatim i prolazak pored dvorova u kojima su danas smešteni Predsedništvo i Skupština grada. Pešačka tura obuhvata i Terazije, gde je jedna od stanica Krsmanovićeva kuća, u kojoj je 1. decembra 1918. proglašeno ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca. U blizini su i Viktorovićeva apoteka koja je imala važnu ulogu u uličnim borbama 1914. i hotel „Moskva”, stecište oficira organizacije „Crna ruka”.

Pionirski park: kamena osmatračnica srpske Vrhovne komande sa Solunskog fronta

Učesnici programa „Beograd u Prvom svetskom ratu” nakon toga niz Terazijski park spuštaće se do Zelenog venca, gde su u se okolnim kafanama okupljali Gavrilo Princip i njegovi drugovi iz Mlade Bosne. Posle toga na redu je poseta Topličinom vencu, čiji je park nekada bio groblje austrougarskih vojnika poginulih u uličnim okršajima 1915. sa spomen-česmom koju su podigle okupacione vlasti. Danas je tu park u kome je spomenik vojvodi Vuku. Deo ture je vidikovac nad Karađorđevom ulicom i Pristaništem, delovima grada gde su pale prve žrtve u Velikom ratu. 

Sledeća etapa je Kalemegdan sa obilaskom Spomenika zahvalnosti Francuskoj i crkve Ružice, nekadašnje garnizonske bogomolje, gde se nalazi i kosturnica srpskih vojnika poginulih u odbrani prestonice. Sa tog mesta učesnici ture mogu da produže kombijem do lokacije na Dorćolu, gde je major Dragutin Gavrilović održao istorijski govor u oktobru 1915.

– Odavde se vozimo ka Novom groblju, gde su francusko, italijansko i austrougarsko vojno groblje. Završavamo posetu ovom kompleksu kod Kosturnice branilaca Beograda, a zatim putujemo do vrha Košutnjaka i nekadašnjeg nemačkog groblja, sa dva spomenika koja su Nemci podigli 1916 – veći svojim vojnicima i jedan manji posvećen njihovim hrabrim srpskim protivnicima – navode u agenciji „Magelan” koja organizuje turu „Beograd u Prvom svetskom ratu”.

------------------------------------------------------------------------

Izleti i na Cer i Drinu, vikend ture u Sarajevo i Solun

U agenciji „Magelan” kažu da su osim zainteresovanih iz Srbije i dijaspore, za ture „Beograd u Prvom svetskom ratu” najavljene i grupe iz inostranstva, i to iz Nemačke, Velike Britanije i Belgije.

– Uz „Beograd u Prvom svetskom ratu” planiramo da organizujemo i ture „Cerska i Drinska bitka”, u formi jednodnevnog izleta, a na leto i vikend putovanje „Početak Velikog rata” po Sarajevu i zapadnoj Srbiji. Uz to, planirali smo i program „Solunski front”, za uskršnje i prvomajske praznike i u septembru i oktobru. Poseban aranžman koji nas očekuje na leto je „Velika tura – Prvi svetski rat na Balkanu” koji obuhvata deset dana, sa devet noći – najavljuju u agenciji „Magelan”.

 ------------------------------------------------------------------------

- Ture će biti realizovane na svake dve nedelje u martu i aprilu, a posle toga svake sedmice

- Pešački deo programa košta 500 dinara po osobi, a 1.490 dinara sa minibusom od Kalemegdana

- Osim na srpskom, na zahtev učesnika, mogući su i obilasci uz stručno vođenje na engleskom, francuskom, nemačkom, ruskom i grčkom jeziku