Mafini u digitalnoj verziji

Margareta Jelić, slikarka i teoretičar, ostvaruje intenzivnu izlagačku aktivnost tokom dve decenije, a njen primarni afinitet za slikarstvo prenosi se na elektronske tehnologije za proizvodnju i manipulaciju slikom – crtani film, video-rad, instalaciju, video-igre. Slikarkin fokus na vizuelno istraživanje i problematizovanje dodirnih tačaka starog i novog neodvojiv je od njenog teoretskog rada i doktorata iz višemedijskih studija, kao i njene knjige „Fragmentarni pogled u umetnosti i filmu 20. i 21. veka”. Ozbiljna referenca u biografijama je i monografija, a o radu Margarete Jelić pisala je Jasmina Čubrilo 2012. u studiji „Ogledi o/iz drugosti”. I na svojoj novoj beogradskoj izložbi „Martini kolačići” umetnica kroz medijume slikarstva i digitalne tehnologije problematizuje čitljive narative vezane za klišee urbanog konteksta vidljive u fenomenima napadnog konzumerizma i odbojne multikulturalne kolonizacije.

Jednostavnog koncepta i likovne artikulacije postavku u Kulturnom centru čine slike iz ciklusa „Kolačići”, tematski posvećeni prazničnim povodima – „Rođendanski kolačići”, „Uskršnji kolačići”, „Horor kolačići” – a za njihovo prigodno ukrašavanje preuzete su slike sa interneta. Tipična je shematičnost i plošnost kompozicije na čijem su neutralno bojenom fonu platna multiplikovani popularni kolačići-mafini. Dodatna intriga je i to što su oni dekorisani primereno nameni – zekama, jajima, pilićima za Uskrs, mrtvačkim glava, iskeženim facama, paucima za Noć veštica.

Integralni deo ovog projekta je interaktivna video-igra „Martini kolačići”, koja ovu temu proširuje do kompjuterske animacije i mogućnosti da igrač/publika u galeriji napravi kolač predstavljen na izloženim slikama. Kao i u njenim ranijim projektima, procesualnost i interpretacija predstave date su u različitim medijima.

Simptomatično, već dugi niz godina u radu Margarete Jelić glavna junakinja je Marta, alter ego umetnice ili bilo koga drugog. Različite uloge koje ona Marti dodeljuje otvaraju krucijalno pitanje o identitetu, a Marta je i svojevrsni medijum za personifikaciju realnog i metaforičnog vremena, stanja i situacija tipičnih za savremeni život. Tako je svedeni ambijent poslastičarnice u radu „Šta žena može da uradi” poslužio za sliku na platnu kao i njenu kompjutersku verziju, a Martina uloga, kao i u slici „Posle večere”, referira na odsustvo komunikacije, alijenaciju, prazninu u isto vreme potvrđujući i tezu „da umetnost može da se razmatra kao prostor materijalizacije identiteta”, što u predgovoru kataloga eksplicira Katarina Radulović.

Margareta Jelić nastavlja da istražuje odnose jezičkog koda slikanog polja i digitalne tehnologije, a ovaj projekat pripada uspelim pokušajima da u postavljenom autorskom konceptu statična i animirana elektronska slika ravnopravno koegzistiraju. Slikana platna i digitalna ekranska projekcija u „Martinim kolačićima”, predstavljaju idejni i vizuelni kontekst koji je autorki poslužio da inteligentno, duhovito i senzibilno postavi mnoga subverzivna pitanja tipična za sudar objektivnog hornološkog vremena i subjektivnog psihološkog vremena. Naime, ovaj multimedijalni projekt o kolačićima je angažovani rad, identifikacija i portret jednog vremena zatrpanog morem (i morom od) izbora u kojem caruje ispraznost potrošačkog mentaliteta bez alternative. Komunikacija dve vremenske i vizuelne ravni, sekvenci slikarske i kompjuterske realnost, kao i fragmentarnost kadrova oba medija proizvode upečatljiv umetnički govor i vizuelnu senzaciju i u kojoj je primat dat autorefleksivnom, duhovitom i crnohumornom.