Boje i svetlost Dragačeva

Guča – Posvećeni dragim bojama zavičaja, samouki slikari i vajari Dragačeva skućili su se u svojoj galeriji nasred gučke varošice koja ima tek 2.000 duša i tu smestili 300 svojih dela. Glave, duše i ruke vrte im se oko Dragačevskog sabora trubača po kojem je ovom mesto postalo u svetu poznato, a onomad su najbolje slike i skulpture naređali u lepo sređen katalog.

‒ Štampali smo ga povodom 60. Sabora trubača, doduše neodržanog zbog vanrednih prilika. Ali to smo uzeli kao svoju obavezu jer Udruženje samoukih slikara i vajara Dragačeva, osnovano 27. decembra 1974, preuzelo je od Sabora posebni likovni pečat, prepoznatljiva obeležja ovog kraja i privlačnost. Sabor je izvor toplih boja, osobenog kolorita i čuva korene narodne, kao nepresušno vrelo likovnih nadahnuća – kaže za „Politiku” Joviša Slavković, književnik iz Guče i samouki slikar.

Pojava ove vrste umetnosti na saboru pripisuje se naivcima Predragu Radovanoviću iz Graba kod Guče i Bogosavu Živkoviću iz Leskovca blizu Stepojevca. Seljanima, dakle, čijim su stopama krenuli brojni dragačevski naivci, ukupno stotinak, noseći drage boje ovog podneblja. Ne mareći za pravila estetike, neškolovani ali izražajnog duha, progovorili su nadareni seljaci, domaćice, profesori, pravnici i inženjeri, slikama i vajarskim dletima.

‒ Članovi udruženja gotovo pola veka oslanjaju se na sabor baštineći njegove lepe, duhovne strane, i to im nadahnuće daje prizvuk izvornosti, običaja i istorijsko-kulturnog nasleđa našeg kraja. Zbog toga se stiče utisak da je udruženje nastalo iz zvuka trube jer slikari, vajari i trubači imaju dosta zajedničkog: ton, zvuk, boju, izvornost, bave se narodnom umetnošću – ističe Slavković.

Na saborima trubača od 1961. godine delima su gostovali najpoznatiji slikari i vajari Jugoslavije, umetničkih galerija i likovnih škola: Janko Brašić (Oparić), Bogosav Živković (Leskovac), Martin Jonaš i Zuzana Halupova (Kovačica), Sava Stojkov (Sombor), Florika Puja (Uzdin), Milić od Mačve i Momo Kapor (Beograd), Sava Rakočević (Čikago)...

Uduženje danas ima 50 upisanih članova, zanimljivo je da su žene brojnije, a najnoviji pridruženik je naivna slikarka iz Obrovca u Lici, doseljenik.

‒ Radi trajnog očuvanja slika i skulptura posvećenih Saboru trubača predlažemo da priređivači najvećeg narodnog skupa u Srbiji otkupe čitavu tematsku kolekciju ovih radova udruženja, i od njih sačini stalnu postavku u prizemlju Muzeja Dragačevskog sabora trubača, takođe u središtu našeg mesta – napominje Joviša Slavković.