Zločini se ne smeju zaboraviti

Na današnji dan 24. marta 1999. u večernjim satima avioni NATO-a počeli su bombardovanje SR Jugoslavije. Pod izgovorom sprečavanja humanitarne katastrofe u južnoj srpskoj pokrajini, na Kosovu i Metohiji, u akciji nazvanoj paradoksalnim imenom „Milosrdni anđeo”, avijacija severnoatlantske alijanse napala je bez ikakve objave rata našu zemlju, u kojoj je odmah odlukom savezne vlade, koju je saopštio Momir Bulatović, proglašeno ratno stanje.

„Protivno svim principima i normama međunarodnog prava, izvršen je napad na jednu suverenu zemlju i zbog toga je iz stanja neposredne ratne opasnosti savezna vlada donela odluku o proglašenju ratnog stanja”, izjavio je tadašnji premijer SRJ Momir Bulatović.

Te srede uveče pre tačno 22 godine prvi avioni su oko 20 časova prosuli tovare smrti na više lokacija širom naše zemlje. Zapisali su svetski hroničari da je to bio i prvi napad NATO-a na jednu suverenu državu od osnivanja ove organizacije i da je naredbu za napad i agresiju izdao Havijer Solana, generalni sekretar alijanse. U prvim naletima agresorskih aviona gađani su ciljevi u Prištini, Novom Sadu, Beogradu, Podgorici, Pančevu. Piloti iz Velike Britanije, SAD, Francuske, Kanade, Nemačke, Španije i Italije, razornim bombama i krstarećim raketama u masovnim udarima rušili su objekte infrastrukture – mostove, aerodrome, drumske i železničke saobraćajnice, gađali su vojne objekte... I uništavali ljudske živote.

Uz zlokobni zvuk sirena za uzbunu, detonacije i eksplozije odjekivale su širom naše zemlje. Kasnije, tokom iste noći pogođeni su Priština, Užice, Kuršumlija, Kraljevo, Danilovgrad, Batajnica, Žarkovo i Rakovica pored Beograda. Eksplozije su se čule u Mladenovcu, okolini Niša i Prokuplja.

Sutradan, 25. marta pre podne Generalštab vojske Jugoslavije saopštio je da su dejstva naše vojske bila u skladu sa maksimalnim mogućnostima i da su u neravnopravnoj vazdušnoj borbi oborena dva neprijateljska aviona i uništeno više krstarećih raketa. Istog prepodneva komanda NATO-a pokušava da to demantuje, ali vest o oborenim letelicama alijanse na nebu iznad Srbije potvrđuju italijanske i nemačke televizije, kao i drugi mediji u Evropi. U svom saopštenju NATO ističe da su oborena dva „miga” jugoslovenske vojske...

Tog četvrtka 25. marta 1999, drugog dana agresije, napadi NATO-a proširili su se na celu Jugoslaviju. Pod bombama i raketama agresora nestaju u ruševinama bolnice, škole, mostovi, putevi, civilni objekti, fabrike i proizvodni pogoni, gore naftna i gasna skladišta i magacini, sa lica zemlje nestaju elektro- postrojenja i dalekovodi, u prah i pepeo pretvaraju se stambena naselja i porodični objekti. Narod je u strahu, ali je spreman da se brani, pun prkosa i dostojanstva uz svoju vojsku i policiju. Srbija je cela na braniku domovine.

I tako svih 78 dana agresije i lažnog „Milosrdnog anđela”.

Od prvih dana proleća 2015. godine, svakog 24. marta u našoj zemlji se na inicijativu državnog rukovodstva i u to vreme premijera, a sada predsednika Srbije Aleksandra Vučića, održavaju komemorativni skupovi pod nazivom Dan sećanja. Posle prve komemorativne manifestacije održane ispred u bombardovanju srušenog Generalštaba naše vojske u Beogradu, ovi skupovi održani su i u Varvarinu, Grdeličkoj klisuri, Aleksincu… Pre dve godine, 24. marta 2019. godine, na dvadesetogodišnjicu početka agresije na SR Jugoslaviju, Niš je bio grad domaćin već tradicionalnog Dana sećanja. Prošle godine, zbog epidemije virusa korona i vanrednog stanja samo je simbolično obeležena godišnjica početka agresije na našu zemlju. Tako će biti i ovog marta. Ali, Dana sećanja će biti u svim gradovima i opštinama Srbije od Subotice do Bujanovca, od Užica do Zaječara, od Negotina do Prokuplja, u Vojvodini, Šumadiji i Pomoravlju, u Stigu i Mačvi...

Ponosni na hrabrost, na herojstvo i patriotizam naših građana, a svakako i na junaštvo pripadnika naše vojske i policije, setićemo se svakog nevinog stradalog i ponovo izraziti čvrstu veru da se tragično proleće 1999. godine nikada i nigde neće ponoviti. Setićemo se večeras i trogodišnje Milice Rakić ubijene u bombardovanju Batajnice, stradalih u zgradi RTS-a, ubijenih i povređenih u beogradskoj bolnici „Dragiša Mišović”, biće evociranja tužnih događaja u Surdulici gde su stradala i deca...

Setiće se Srbija granatirane kolone kod sela Majdan, bombardovanja putničkog voza u Grdeličkoj klisuri i stradanja Aleksinca, koji je pre 22 godine u celom slobodoljubivom svetu nazvan Srpskom Hirošimom... Danas će se naša zemlja podsetiti i stradanja Niša koji je od dva i po meseca trajanja bombardovanja čak 52 dana i noći bio pod neprekidnom uzbunom i dugo bez sirena za prestanak opasnosti, i na koji su prvi put tokom agresije NATO-a bačene svim svetskim konvencijama o ratovanju zabranjene kasetne bombe...

Više od 2.500 žrtava NATO agresije

Napad na SRJ počeo je 24. marta 1999. oko 19.30, iz baze u Avijanu. Prema podacima stručnjaka iz Srbije do 10. juna te godine zabeleženo je 18.168 avio-poletanja. Prema domaćim podacima, stradalo je više od 2.500 ljudi, a ranjeno pet puta više. Tokom 78 dana agresije NATO-a uništeno je oko 50 odsto proizvodnih kapaciteta zemlje, uglavnom u Srbiji. Domaći stručnjaci su ukupnu štetu procenili na više od 30 milijardi dolara.

E. D.