Obnova Crkve Svetog Jurja

Subotica – U banatskoj opštini Novi Kneževac upravo je u toku obnova rimokatoličke Crkve Svetog Jurja koja je podignuta u periodu od 1847. do 1858. godine. Crkva je 1952. proglašena spomenikom kulutre, a posao spašavanja zidnih slika i obnove enterijera poveren je Međuopštinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture iz Subotice, odnosno restauratorima Goranu Boliću i mr Aleksandri Jeftić. Oni su sa saradnicima Vladimirom Kojićem i Ninom Tomić poduhvatili kompleksne restauracije i konzervacije istočnog i centralnog traveja crkve. Obimne radove na unutrašnjem uređenju i obnovi hrama finansiraju Ministarstvo kulture i pokrajinski Sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama, a rok za završetak radova je sredina decembra.

Crkva Svetog Jurja u Novom Kneževcu sve do 1928. nije bila dekorisana, navodi Aleksandra Jeftić, a tada je ovaj posao poveren akademskom slikaru Palu Ružički.

Restauratori će u crkvi u Novom Kneževcu obnoviti baroknu dekoraciju – slikanu ornamentiku i zidne slike koje je radio Ružička. Posao im otežava činjenica da je krov crkve dugo prokišnjavao, ali je srećom taj problem u međuvremenu saniran.

„Radovi obuhvataju uklanjanje slojeva nečistoće, fiksiranje originalnog bojenog sloja, injektiranje velikih potklobučenja na svodovima i plombiranje oštećenja malterske podloge. Prilikom ranijih intervencija, donje zone zidova su prefarbane neadekvatnom bojom, koja se ovom prilikom uklanja. U zoni sokla, originalna slikana dekoracija je u potpunosti uništena tokom ranije sanacije kapilarne vlage. Na osnovu starih fotografija, obaviće se potpuna rekonstrukcija nedostajućih delova ornamentalnog slikarstva”, objašnjava Goran Bolić.

Aleksandra Jeftić dodaje da se na svodima nalaze i četiri zidne slike jevanđelista u obliku medaljona. Kako ističe, nakon uklanjanja slojeva čađi, oštećenja malterske podloge će se plombirati i retuširati oštećeni delovi bojenog sloja.

Crkva Svetog Jurja u Novom Kneževcu sredinom 19. veka podignuta je i uz izdašnu pomoć lokalnog veleposednika i grofa Đorđa Servijskog ili Servickog, u zavisnosti od dokumenata u kojima se pominje. U knjizi „Istorija Novog Kneževca i okoline” autor Jovan Pejin navodi da je celokupna agrarna proizvodnja u Turskoj Kanjiži, što je mađarsko ime Novog Kneževca, bila vezana za spahiluk Servijskog. Na njegovom imanju radili su mahom Slovaci i Mađari, a desetak koji su mu davali, obrađujući svoje vinograde i njive, bio je povremeno uzrok velikih nezadovoljstava. Ipak, ostao je upamćen i kao veliki dobrotvor. Nakon što je finansirao podizanje Crkve Svetog Jurja, formirana je rimokatolička župa u Novom Kneževcu, a sa njom je otpočeo i rad katoličke konfesionalne škole na mađarskom jeziku, kojoj je testamentom ostavio zadužbinu za stipendiranje. U vlasništvu porodice Servijski bio je i dvorac u Novom Kneževcu koji spada najlepše u Vojvodini.