Grešnici, glumci i životni nevoljnici

75. KAN

Kan - Na vrlo dobar prijem u glavnoj takmičarskoj selekciji 75. Kanskog festivala koji se bliži samom kraju, naišao je i film „Sveti pauk” iranskog autora Alija Abasija, kao punokrvni i izazovni triler o praćenju tragova serijskog ubice šest prostitutki.

 Film je sniman u iranskom svetom gradu Mašadu, glavna junakinja je novinarka koja prati ubicu i posledice njegove opsesije „čišćenja ulica od grešnica”. Ovo je i prvi iranski film o serijskim zločinama i zločincima, prostituciji i skeniranja tortura nad ženama na drugačiji način i iz drugačijeg ugla. Vrlo dobro snimljeno i uzbudljivo filmsko delo, otkupljeno i za prikazivanje u Srbiji.

 I drugi iranski film u glavnom takmičarskom programu – „Lejlina braća” Saeda Rustaija, naišao je na odobravanje kao magično-realistička priča o ženi koja drži celu patrijarhalnu porodicu na svojim leđima, gledajući u budućnost i žudeći za promenama...

 Svoj rediteljski debitantski film „Zauvek mlad” (francuskog naziva „Les Amandiers”), slavna italijansko-francuska glumica Valerija Bruni-Tedeski posvetila je glumi i glumcima, iskušavanju života i teatarsko-filmskih iskustava, ali i tragediji. Radnja filma događa se krajem osamdesetih godina prošlog veka u čuvenoj pozorišnoj školi „Les Amandiers” slavnog Patrisa Šeroa, kroz koju su prolazili mnogi slavni francuski glumci današnjice, pa i glavni junaci ovog filma u tumačenju Luja Garela i Nadije Terškijevič. Dirljiv, predug i rediteljski pomalo naivan film Tedeskijeve nije dobio previsoke ocene, ali je za utehu što nije dobio ni film francuske veteranke Kler Deni – „Zvezde u podne”, radnje smeštene u vreme Sandinističke revolucije u Nikaragvi 1984. godine.

 Bolje su, naravno, ocenjeni filmovi slavnih veterana: kultnog južnokorejskog reditelja Park Čan Vuka i njegovog takođe kultnog kanadskog kolege Dejvida Kronenberga. Park se u filmu „Odluka o odlasku” bavi pravom detektivskom pričom, istragom misteriozne žene čija su dva supruga skončala (sumnjivim) samoubistvom, skokom sa krova visokog nebodera. Ovaj Parkov film je mirniji i staloženiji od svega što je ovaj majstor do sada uradio. I Kronenberg je drugačiji, distopičniji nego ikada pre. U filmu „Zločini budućnosti”, svojevrsnom telesnom hororu i naučnoj fantastici iz bliske budućnosti implantacije veštački proizvedenih ljudskih organa, on kombinuje udobnost i konzumerstvo, nadrealne i halucinogene elemente sa realizmom, kreirajući i neku vrstu metafore na opšte i aktuelne društvene teme. Film je u celosti snimljen u Grčkoj, sa glumačkom ekipom u kojoj su Vigo Mortensen, Lea Sejdu i Kristen Stjuart...

 Belgijski reditelj Lukas Don podario je nežan i vizuelno magičan film „Bliskost” (Close) o odrastanju, o dva trinaestogodišnja dečaka čija se bliskost i snažno bratsko prijateljstvo prekidaju pod uticajem školske sredine koja ih optužuje za međusobnu zaljubljenost... Njegove starije i već dva puta „Zlatnom palmom” nagrađene kolege – Žan-Pjer i Lik Darden sa filmom „Tori i Lokita” ponovo dominiraju kao glasnogovornici ljudi sa margina, nevidiljivih i za društvo i za ekranizaciju na velikom filmskom platnu.

 Ovog puta Dardenovi gledaocima nude direktan i veoma blizak pogled u realne probleme maloletnih afričkih imigranata, koji su bez roditelja i familije stigli čak i do Belgije. Ta deca – Tori i Lokita koji lažu da su brat i sestra kako bi ih pustili da dele istu sobu, pevajući jedno drugom uspavanke – postaju lak plen zloupotrebe i poslodavaca i kriminalaca i svih onih koji rade izvan zaštićene zone azilantskog smeštaja za omladinu. Dardenovi sa punim filmskim realizmom i sa dubokom autorskom humanošću prate njihovu mučeničku odiseju, njihovu međusobnu tvrdoglavu solidarnost u borbi protiv sistema i njihovu veru u budućnost i opstanak...

 I tek što je u septembru prošle godine zadivio publiku Venecijanskog festivala sa istorijskim teatarskim spektaklom „Kralj smeha”, italijanski, napolitanski, reditelj Mario Martone već se pojavio i u glavnom takmičarskom programu 75. Kana sa moćnim filmom „Nostalgija”. Sa svojim sredovečnim junakom Feličeom (u izvrsnom tumačenju Pjerfrančeska Favina), koji se vođen nostalgijom posle 40 godina vraća u Napulj, Martone nas vodi kroz čuvene enklave grada u kojima se uticaj crkve u konstantnom ratu sukobljava sa uticajem Kamore na lokalno stanovništvo. Ništa se nije promenilo za tih Feličeovih četiri decenije odsustva, ali njegova nostalgija je jača od ove pogubne činjenice. Bajkoliki snovi o rodnom gradu žive snažno u njemu bez obzira što ga sveštenik i mafijaši, dominantni dileri droge i oružja, upozoravaju da treba da ode. Izvrstan, društveno ali i umetnički angažovani Martoneov film je za duže pamćenje. I on je otkupljen za prikazivanje na festivalima i u bioskopima Srbije i regiona...

 Dobitnik 75. „Zlatne palme” biće poznat večeras.