Olimpijski pobednik u čizmama

Subotica – Olimpijske medalje u istoriji sporta svake zemlje imaju posebnu težinu i deo su nacionalnog prestiža i ponosa. U iščekivanju novih medalja, možda se treba podsetiti one prve koju je na tle današnje SRbije doneo upravo Subotičanin Đuro Stantić.

Njegovo ime danas je skoro zaboravljeno, pa i rodni grad uspomenu na njega čuva samo u imenu jedne ulice, a u svoje vreme Stantić je postigao gotovo neverovatne rekorde, i to gotovo bez ikakve pripreme. O njemu se relativno malo zna. Rođen je u Subotici 1878. godine i tu je i umro kada je imao svega 40 leta, 1918. godine. Za vreme svog kratkog života upisao je Suboticu, koja je u to vreme bila deo Austro-ugarske monarhije, u anale svetske atletike.

Branko Mrkić autor knjige «Palićka olimpijada» beleži anegdotu vezanu za pojavu Stantića u sportu. Naime, olimpijada na Paliću je zahvaljujući bogatašu i sportskom entuzijasti Lajošu Vermešu organizovana od 1880. godine, čak 16 godina pre nego što je Kuberten obnovio igre u Atini. Na jednom od tih takmičenja, početkom 20. veka na atletskoj stazi za trčanje se prijavio nepoznati mladić u civilnom odelu i čizmama. Njegovo odelo i obuća, piše Mrkić, izazvali su smeh kod ostalih takmičara i sudija koji su odbili da prihvate njegovu prijavu za trku. Mladića odbijanje nije pokolebalo, već se nakon označenog starta trke, trčeći spoljnom stranom staze utrkivao sa ostalim takmičarima. Na njihovo ogromno zaprepašćenje, iako je trčao dužu deonicu, ubedljivo je pobedio.

Mladić je, naravno, bio do tada nepoznati Đuro Stantić kome je odmah prišao Nikola Matković, prvi školovani profesor «telovežbe». Na prvenstvu sveta u Berlinu 1901. godine Stantić osvaja prvo mesto u brzom hodanju prešavši 75 kilometara za neverovatnih 8 časova, 16 minuta i 24 sekunde. Na jubilarnim Međuolimpijskim igrama u Atini 1906. godine Stantić osvaja zlatni pehar u, kako se nazivala disciplina, daljinskom hodanju na 3 kilometra. Interesantan je podatak da je takmičenje u brzom hodanju moralo biti ponovljeno jer su dva takmičara potrčala, što je protiv pravila, i tako pretekla Stantića. Ogorčen zbog poraza u poništenoj trci, Stantić je, kako beleži Mrkić, u ponovljenoj trci odmah izbio na čelo kolone i bio ubedljivi pobednik. Tako je postao prvi naš učesnik olimpijskih igara koji je doneo zlatnu medalju.

Na sajtu Olimpijskog komiteta SRbije stoji podatak da dve godine kasnije, na Olimpijskim igrama u Londonu Đuro Stantić ponovo osvaja zlato. Sve do 1910. godine Đuro Stantić se takmičio i osvajao brojne medalje, ipak prva olimpijska iz Atine koju je osvojio na početku svoje kratke karijere zauvek ga je upisala u zlatnu istoriju našeg sporta. Umro je 1918. godine a na njegovom grobu stoji natpis: «Stantić Đuro, počasni član Subotičkog sportskog društva i olimpijski pobednik».