Orijentalno i savremeno na Festivalu igre

Orijentalnu igru na savremen način, uz muziku najpoznatije egipatske pevačice Um Kultum, donosi sa svojom trupom Orli Portal iz Tel Aviva, koreografkinja komada „Fakaruni”, koji ćemo videti večeras, kao i sutra uveče, od 20 časova na sceni Bitef teatra, u okviru 20. Beogradskog festivala igre. Ovo je prvo delo koje je Orli Portal kreirala za muške izvođače, praćen pesmom egipatske umetnice koja je postala ikona slobode i o tome iznosi svoja zapažanja:

– Um Kultum je pevačica koju obožavam. Moji roditelji su je stalno slušali na radiju. Počela sam da povezujem taj specifični glas sa jedinstvenim mirisima naše kuhinje, u kojoj je moja majka bila apsolutni mađioničar. Bile su to pesme koje su me celog života podsećale na dom. Naravno, kasnije sam kupila sve ploče sa njenom muzikom, a pesme naučila napamet. Prvo sam počela da pevam na arapskom, a tek kasnije na hebrejskom. Arapski jezik je možda jednostavniji i melodičniji. Svakako, prolazile su decenije dok se nisam usudila da se kao koreograf dotaknem ove muzike. Od svih pesama koje volim izabrala sam „Fakaruni”. To je kao neka vrsta kabarea, čitav spektar pozorišnog umeća u jednoj pesmi. Ritmički i dramatični prelazi kroz stilove i uticaje Istoka i Zapada u ovoj kompoziciji predstavljaju pravo bogatstvo. Doslovan prevod „Fakaruni” bi bio „podseća me na tebe”. I sve nas podseća na one koje smo voleli... Sećanje na zaljubljivanje, na patnju, raskid, ushićenje, čežnju koja se diže iz dubina zaborava.

Orli Portal je igračica, koreograf, pedagog, terapeut glasa i pokreta, istraživač folklora i osnivač posebnog jezika zasnovanog na stvaranju pokreta, koji uključuje elemente trbušnog plesa, moderne i savremene igre. Rođena 1969. godine, Portal je diplomirala na Odseku savremene igre na Akademiji za muziku i igru u Jerusalimu pre nego što je nastavila profesionalnu igračku karijeru u Kompaniji „Kol Demama”, koju je vodio Moše Efrati, i u Kompaniji „Batševa”. Portal je istraživala umetnost improvizacije, dok je istovremeno dublje zalazila u arapski folklor, proučavajući autentičnu muziku na Univerzitetu Bar Ilan i odlazeći u Maroko, kako bi otkrila korene igre plemena Gnava i Berbera. Više od 25 godina Portal je nastupala na pozornicama i festivalima u Izraelu i širom sveta, sarađujući sa brojnim poznatim umetnicima iz različitih oblasti. Sopstvenu trupu je osnovala 2009. godine, sa idejom da kreira originalne radove uvodeći drevne pokrete u savremeni izraz.

O svojim iskustvima Orli Portal kaže:

– Susret sa marokanskim Atlasom me je oživeo. Pre mnogo godina, tokom moje prve posete Maroku, upoznala sam plemena Berbera i Gnava. Od tada im se vraćam da bih uzdigla svoju dušu. Za mene je marokanski jezik kao sama igra, kao praznik, prilika da otvoriš svoje srce. Naučila sam mnogo o marokanskoj kulturi i folkloru. Tako se razvio moj jezik pokreta, kombinacija kulturnog i fizičkog istraživanja, sticanja stručnosti u muzici, pevanju i severnoafričkom trbušnom plesu, kao i drugačijeg razumevanja zapadnog savremenog plesa. Kombinacija svih ovih svetova omogućila mi je da razvijem svoj, jedinstven i nekonvencionalan koreografski jezik u okviru pozorišne scene. Ponosna sam što sam nezavisni koreograf u Izraelu i što sam opet deo ove neverovatne igračke scene koju imamo.