Etički odbor VST: tužilac ne sme biti instrument bilo koje društvene ili političke grupe

Etički odbor Visokog saveta tužilaštva (VST) doneo je Uputstvo za postupanje javnih tužilaca u skladu sa načelima profesionalnog i ličnog integriteta propisanih Etičkim kodeksom, koje je danas objavljeno na sajtu VST. Uputstvom je ukazano da su javni tužioci dužni da se uzdrže od svakog ponašanja kojima bi se urušio ugled javnog tužilaštva i umanjilo poverenje javnosti u njegov rad. Takođe se podseća da javni tužioci treba da se uzdrže od političkih aktivnosti koje nisu u skladu sa načelom nepristrasnosti, odnosno od javnog izražavanja političkih stavova i učestvovanja u javnim raspravama političkog karaktera, izuzev kada se radi o pitanjima koja se tiču javnog tužilaštva, vladavine prava i ljudskih prava.

„Javni tužilac je garant poštovanja zakona i branilac društva i ne sme biti instrument koji se koristi u interesu bilo koje društvene, političke ili verske grupe ili bilo kog dela vlasti, niti zaštitnik njenih pristalica, navodi Etički odbor. Takođe ukazuje da ponašanje javnih tužilaca ne može biti prepušteno isključivo njihovom nahođenju, kako u radu, tako i van posla, zbog čega je poštovanje etičkih načela, kao ideala postupanja javnih tužilaca, dodatni obavezujući okvir postupanja, sadržan u specifičnim normama pojačane etičke odgovornosti, sa ciljem unapređenja dostojanstva i ugleda nosilaca javnotužilačke funkcije i javnog tužilaštva u celini. Uputstvo za postupanje u skladu sa etičkim načelom Profesionalni integritet i etičkim načelom Lični integritet je doneto imajući u vidu 12 inicijativa od 27. marta do 24. oktobra 2023. godine u kojima se ukazuje na eventualno kršenje Etičkog kodeksa. Pored ostalog u Uputstvu se takođe navodi da Načelo profesionalnog integriteta podrazumeva da nosilac javnotužilačke funkcije, nezavisno od ličnih sklonosti i stavova u vezi sa ponašanjem drugog nosioca javnotužilačke funkcije, treba da se uzdrži od svih aktivnosti u kojima bi njegovi lični interesi ili stavovi mogli narušiti principe nepristrasnosti i objektivnosti ili u javnosti stvoriti utisak da se javna ovlašćenja koriste u privatne svrhe.

„Javni tužilac i zamenik javnog tužioca dužan je da se u vršenju funkcije i u javnom životu uzdrži od svakog ponašanja koje bi moglo da naruši čast i ugled javnotužilačke funkcije, kao i poverenje javnosti u rad javnog tužilaštva”, navodi se u Uputstvu. Etički standardi, kako ističe Etički odbor, obavezuju javnog tužioca da u svakom javnom razgovoru ima u vidu činjenicu da je njegov položaj primarno izveden iz mesta i značaja profesije javnog tužioca u sistemu, a ne iz pojedinačnih prava koje ima kao ostali građani.

„U tom smislu, nosilac javnotužilačke funkcije svoje profesionalne interese i stavove treba da stavi u funkciju unapređenja javnog tužilaštva kao celine, jer kao profesionalac ne može biti iznad profesije, a kao pojedinac iznad funkcije iz koje ta ovlašćenja izvodi”, navodi se pored ostalog u Uputstvu.