Klub evropskih zemalja sa nuklearnim oružjem je veći nego što smo mislili

Koja zemlja je najveća nuklearna sila u Evropi? Ako geografski izuzmemo Rusiju do Urala, odgovor može da bude Francuska ili Velika Britanija. Pogrešno. Najveća evropska nuklearna sila su Sjedinjene Američke Države. Da, dobro ste pročitali. Amerika je sa nuklearnim arsenalom koji je posejan po gotovo celom „starom kontinentu”, najveća evropska nuklearna sila.

I, tu nije kraj iznenađenjima. U red evropskih zemalja koje na raspolaganju imaju nuklearno oružje spadaju i Turska, Italija, Belgija, Holandija i Nemačka. Uz američku dozvolu te zemlje mogu da upotrebe nuklearno oružje, kao deo zajedničkog odgovora NATO saveza. U tom klubu je do 2001. godine bila i Grčka koja se povukla.

Kroz NATO program „nuklearnog deljenja”, Amerika je u Evropi rasporedila nekoliko stotina nuklearnih bombi tipa B-61. To je „klasična”, termonuklearna bomba, snage od 0,3 do 340 kilotona koju do cilja nosi avion F-16. Kako Nemačka ne  koristi taj tip aviona, a iz upotrebe povlači bombardere „tornado”,  ona je morala da kupi F-35 koji može da nosi bombu B-61.

Prema zvaničnim podacima,  to oružje se u Italiji nalazi u vazduhoplovnim bazama Avijano i Gedi, 15 kilometara od Breše, na severu Italije. Prema ratnim planovima NATO-a iz osamdesetih godina, te bombe su trebale da budu bačene na ciljeve u Čehoslovačkoj i Mađarskoj.

Bombe se u Nemačkoj nalaze u vazduhoplovnoj bazi Buhel, nedaleko od granice sa Luksemburgom. Tamo se nalazi 11 armirano-betonskih skloništa za avione, sa pratećim „sefovima” od kojih svaki može da primi 44 bombe B-61. Ali, tamo se sada, navodno, nalazi samo 20 tih bombi.

Podatke u holandskom nuklearnom arsenalu je 2013. godine otkrio premijer Rud Lubers  koji je rekao da se u bazi Volkel nalaze 22 termonuklearne bombe.

Najveći arsenal bombi tipa B-61 nalazi se u Turskoj, u bazi Indžirlik. U zavisnosti od izvora, radi se o brojevima od 50 do 100 primeraka. Predviđeno je da tursko vazduhoplovstvo na raspolaganju ima 40 komada. Međutim, nakon što su odnosi Amerike i Turske pogoršani 2017. godine, NATO je razmatrao opciju da bombe B-61 povuče iz Indžirlika. Ta tema je ponovo postala aktuelna 2019. godine zbog neslaganja oko Sirije. Šta je bilo posle, nije poznato.

Grčka je u naoružanju imala protivavionske rakete „najk-herkules” koje su imale nuklearne glave. Amerika je svojevremeno i Velikoj Britaniji isporučila artiljerijska zrna za nuklearnim zrnima.  Ali, kada se svemu tome doda i  američki nuklearni arsenal na podmornicama i brodovima Šeste flote, Sjedinjene Američke Države su najveća evropska nuklearna sila.