Počela obnova Groblja oslobodiocima Beograda

Na Groblju oslobodiocima Beograda 1944, na uglu ulica Preradovićeve i Ruzveltove, počela je prva faza sanacije i restauracije ovog memorijala. Radovi se izvode iz sredstava Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Republike Srbije. Projekat je izradila stručna služba Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

– Prva faza obuhvata obnovu trase ograde, zajedno sa obnovom zidane ograde duž Jevrejskog groblja, kao i sanaciju svih nadgrobnih ploča i elemenata parternog uređenja unutrašnjeg prostora groblja. Planirano je da se radovi izvode do maja meseca ove godine. Sada se peru i čiste nadgrobne ploče uz konzervatorski nadzor naše stručne službe – kažu u Zavodu za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Groblje oslobodiocima Beograda uređeno je i otvoreno povodom desetogodišnjice oslobođenja grada, 20. oktobra 1954. godine. Na njemu je sahranjeno više od 2000 boraca (721 crvenoarmejac i 1391 borac Jugoslovenske narodne armije) palih u borbama za oslobođenje Beograda. To je prvi memorijalni kompleks uređen u Beogradu posle Drugog svetskog rata. Izveden je po projektu arhitekte Branka Bona i projektu hortikulture inženjera Aleksandra Krstića. Skulptura „Borca na večnoj straži” i reljefi na monumentalnoj ulaznoj kapiji delo su vajara Radete Stankovića. Figuru „Crvenoarmejac” u kompleksu izradio je vajar Antun Augustinčić.

– Uspelo rešenje kompleksa izvedeno je jednostavnim sredstvima, nenametljivom parkovskom obradom i dobro ukomponovanim pojedinačnim i grupnim nadgrobnim pločama. Rešenje Groblja oslobodiocima Beograda uticalo je na mnoga kasnija uređenja sličnih memorijalnih celina – kažu u Zavodu i ističu da ovo groblje uživa status spomenika kulture.

U KARAĐORĐEVOM PARKU

Niko nije polomio ploče junacima iz Prvog srpskog ustanka

Pre nekoliko dana pojavila se informacija u medijima da su vandali upali u Karađorđev park i izlupali nadgrobne ploče junaka iz Prvog srpskog ustanka.

– Izlaskom na teren 28. februara naše stručne službe utvrdile su da grobni spomenici ustanika iz 1806. godine, na prostoru znamenitog mesta i kulturnog dobra „Spomenik i groblje oslobodilaca Beograda 1806. godine”, nisu polomljeni, odnosno nisu pretrpeli mehanička oštećenja – rekli su u Zavodu.

Na poziv da se to dogodilo u Karađorđevom parku izašla je patrola policije. Kako kažu u Ministarstvu unutrašnjih poslova, ni oni tamo nisu zatekli ništa od prijavljenog. Njihova patrola obišla je i Groblje oslobodiocima Beograda iz predostrožnosti, iako nije bilo prijave, i tamo nije uočila da je bilo nasilnog rušenja ploča.

Karađorđev park je istorijsko mesto gde se nalazio logor glavne ustaničke vojske i vojničko groblje oslobodilaca Beograda pod Karađorđem 1806. godine. Spomenik koji je na ovom groblju podigao knez Aleksandar Karađorđević 1848. godine bio je prvi spomenik u gradu podignut u slavu jednom istorijskom događaju, istovremeno i prvi javni spomenik. Poslednje ostatke ustaničkog groblja, koje se nalazilo na velikom delu parka, predstavlja dvanaest nadgrobnih spomenika na grobovima ustanika, postavljenih u niz prilikom uređenja parka. Ovi spomenici sa stilizovanim krstovima i cik-cak linijama slični su seoskim nadgrobnim spomenicima na beogradskom području iz tog perioda i na njima nisu ispisana imena. Restauracija ovih grobnih spomenika i uređenje prostora izvršeni su 1982. godine, a 2010. godine obavljeno je i naknadno uređenje.

Spomenik iz 1848. godine skroman je po obliku i dekoraciji. Visine je 547 centimetara. Izrađen je od žućkastog kamena i obložen veštačkim kamenom. Na mermernim pločama sa strane ispisan je tekst posvete i tekst o obnovi spomenika 1889. godine.

– Redovno pratimo stanje spomenika u okviru svoje nadležnosti, te u skladu sa programom održavanja spomenika predviđenim programom rada vršimo hitne intervencije na javnim spomenicima na teritoriji grada Beograda. S obzirom na to da se i u ovom slučaju radi o ratnom memorijalu, nadležnost nad ovim spomenicima ima i Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja – rekli su u Zavodu.