Miliji im Tito od Njegoša

Posle Podgoričana i Cetinjani su odlučili da podignu spomenik „najvećem sinu naših naroda i narodnosti“, trostrukom narodnom heroju, maršalu Jugoslavije i doživotnom predsedniku Josipu Brozu Titu.

Cetinje bi do kraja godine trebalo da dobije Brozov spomenik, tamošnja lokalna skupština usvojila je Program podizanja spomen-obeležja Josipu Brozu Titu a gde će se nalaziti još nije utvrđeno.

Broz je Cetinje odlikovao Ordenom narodnog heroja, 1975. godine, samo godinu dana posle rušenja Njegoševe kapele na Lovćenu i podizanja faraonskog mauzoleja gde su sahranili vladiku crnogorskog.

Zajedno sa maketom Ordena narodnog heroja jedna Brozova bista dugo je stajala u skupštinskoj sali na Cetinju, ali je 2000. godine došlo do iznenadne rekonstrukcije i bista je završila u depou.

Pre sedam godina, na inicijativu tadašnjeg gradonačelnika Ivana Vukovića (DPS) u Bulevaru Svetog Petra Cetinjskog u Podgorici podignut je spomenik Josipu Brozu Titu.

Vuković je tada kazao da inicijativa o podizanju spomenika Titu ne predstavlja jugonostalgiju, već dokaz da Crna Gora ostaje verna antifašističkoj orijentaciji.

Kao dokaz antifašizma a ne ideopoklonstva Brozu verovatno je bila i odluka da se posle Drugog svetskog rata Podgorica preimenuje u Titograd.

Na spomeniku drugu Titu, podignutom pre sedam godina piše: „Josip Broz Tito, 1892-1980, Zahvalni građani Titograda i Podgorice“.

Istine radi treba naglasiti da, bar za sada u Crnoj Gori, još nema inicijativa da se glavnom gradu vrati ime Titograd. Glavni grad se tako zvao od 1946. godine do 1992. godine.

Na Cetinju nisu svi baš zadovoljni predlogom da se Brozu podiže spomenik, jer, kako navode, za njegova vakta Cetinje je izgubilo status glavnog grada, doživelo provincijalizaciju, odlazak kulturne, umetničke, diplomatske i naučne elite...

S druge strane na Cetinju se protive vraćanju na Lovćen Njegoševe kapele čiji ostaci više od pet decenija leže razbacani na Ivanovim koritima. Njegoš nema spomenik u samom Cetinju.

Prvi spomenik Petru Petroviću Njegošu, na inicijativu Jovana Dučića, podignut je u Trebinju. Bronzana bista, rad akademskog vajara Tome Rosandića svečano je otkrivena pod platanima u Trebinju u maju 1934. godine.

Spomenik je poklonio svom rodnom gradu Jovan Dučić smatrajući da se „ovim aktom odužuje i svom rodnom mjestu i velikom geniju“.

Njegoševa bista postavljena je 1954.  godine ispred ulaza u katoličku  crkvu posvećenu Rođenju Bogorodice u Prčnju. Bista, rad vajara Ivana Meštrovića, postavljena je na platou ispred ulaza i okrenuta prema moru, neposredno ispod niše u kojoj je kip Apostola Petra.

Njegošev spomenik u Podgorici, rad je akademskog vajara Sretena Stojanovića, postavljen je 1956. u parku ispred zgrade narodnog pozorišta. Skulptura je urađena prema nacrtu kao jedan od mogućih modela za Njegošev spomenik na Cetinju. Izlivena su tri odlivka ovog spomenika koji su pored Podgorice, postavljeni u Beogradu i Rimu.

Posle višegodišnjeg traženja lokacije, spomenik Njegošu, postavljen je 1994. godine na platou ispred Filozofskog fakulteta u Beogradu.

Cetinjani do dana današnjeg nisu ispunili poslednju Njegoševu želju da počiva u maloj kapeli na vrhu Lovćena.

Petar Petrović Drugi je šest puta sahranjivan i otkopavan a po nalogu crnogorskih komunista njegova zavetna kapela je srušena, na tom mestu podignut faraonski mauzolej bez ikakvih crvenih obeležja iako tu počiva vladika Rade.

Ali zato se podiže spomenik Brozu na Cetinju.