Rak dojke najčešći među ženama u Južnom Banatu

Pančevo – Rak dojke najčešći je maligni tumor među stanovnicama Južnobanatskom okrugu. Prema poslednjim publikovanim podacima Instituta za javno zdravlje Srbije, u 2022. godini, od sedam okruga u Vojvodini, Južni Banat se po broju obolelih od raka dojke nalazio na šestom, a po broju umrlih žena na petom mestu.

Podatke sabira, prati i analizira i Registar za rak Zavoda za javno zdravlje Pančevo, koji pokriva populaciju čitavog južnobanatskog regiona. Prema podacima iz tog registra, u okrugu su 2023. godini od kancera dojke obolele 174 i umrle 64 žene.

Najveće stope obolevanja u istom periodu zabeležene su u Pančevu (164/100.000), a najmanje u Plandištu (46/100.000). Najviše umrlih žena, prema istoj stopi, bilo je u Beloj Crkvi (83,2), a najmanje u Plandištu (23), dok je u sedištu okruga, Pančevu, u 2023. godini, obolelo 97 žena, a 31 izgubila bitku sa ovom bolešću.

Rak dojke u istoj godini, prema podacima pančevačkog zavoda, nalazio na prvom mestu po broju obolelih od svih dijagnoza raka kod žena sa učešćem 22,3 procenta u ukupnom obolevanju. Po broju umrlih, kancer dojke se godinama nalazio na prvom mestu, međutim, u poslednje tri godine je na drugom mestu sa učešćem 17,9 procenata, iza karcinoma pluća, koji je sada vodeći uzrok smrtnosti od raka kod stanovnica ovog regiona.

Najviše obolelih žena u Južnom Banatu bilo je starosti od 55 do 69 godina, dok je najranije dijagnostikovani rak dojke bio kod osoba uzrasta od 25 do 29 godina. Smrtni ishodi u naznačenom periodu najčešće su bili u uzrastu od 60 do 75 godina, a najranije registrovani smrtni ishod bio je kod žena između 40. i 45. godine.

Stručnjaci zavoda u Pančevu napominju da se visoka učestalost obolevanja od raka dojke mora, u izvesnoj meri, pripisati činjenici da do danas nisu otkriveni ili do kraja razjašnjeni svi uzroci njegovog nastanka, pa su dometi primarne prevencije, u tom smislu, limitirani. Imajući tu vrstu ograničenja u vidu, ističu da se kao jedino dokazano efikasno rešenje za smanjenje stope umiranja od ove bolesti nameće njeno rano otkrivanje, odnosno sekundarna prevencija.

U tom pravcu, a prateći preporuke Svetske zdravstvene organizacije i iskustva evropskih zemalja u sprovođenju populacionih skrining programa, u Republici Srbiji, u decembru 2012. godine, započet je program organizovanog skrininga raka dojke koji ima za cilj smanjenje smrtnosti i unapređenje kvaliteta života žena obolelih od ove bolesti.

Rak dojke je jedan od vodećih uzroka prevremene smrti kod žena u Srbiji. Meren godinama izgubljenog života, rak dojke je na trećem mestu kao uzrok smrti kod žena starosti od 45 do 64 godine, posle cerebrovaskularnih bolesti i ishemijske bolesti srca. Mart je mesec kada se velikim brojem aktivnosti obeležava Nacionalni dan borbe protiv raka dojke i na taj način se skreće pažnja javnosti na rasprostranjenost ove bolesti, ali i na podizanje svesti žena o značaju preventivnih pregleda u ranom otkrivanju bolesti.

Lekari stalno podsećaju da kada se otkrije na vreme, rak dojke jeste izlečiv u preko 90 posto slučajeva, a samim načinom lečenja, koje je kraće i efikasnije, podiže se kvalitet života obolelih i lečenih žena. Zato su preporuke, ističu stručnjaci zavoda, obaviti samopregled dojki jednom mesečno, uraditi preventivni klinički pregled kod lekara jednom godišnje i ultrazvučni pregled dojki po njegovoj preporuci i obaviti mamografiju do 50. godine jednom, a posle toga svake dve godine obavezno.