O prošlosti – različito

78. KAN

Kan – Nižu se jedan za drugim prvi takmičarski filmovi i prvi utisci se mogu svesti na to da će ovo biti sasvim dobro kansko izdanje.

Trku za „Zlatnu palmu” premijerom svog filma „Zvuk pada” započela je Maša Šilinski, nemačka autorka koja se u vizuelno majstorsko izvedenom filmu osvrće na prošlost, na zapletene porodične odnose koji su istovremeno i misteriozni i poetični. Ovaj njen dramatični istorijski film je ambiciozna saga koja obuhvata jedan vek i prati sudbinu četiri mlade devojke koje u različitim vremenima žive na farmi. Vreme u ovom filmu je rastegnuto u potrazi za smislom i sećanjem uz oslikavanje tradicije i svih muka ženskog života na farmi...

U prošlost je duboko uronjen i ukrajinski autor Sergej Loznica, koji se u svom novom igranom filmu „Dva tužioca” osvrće na period najintenzivnijih staljinističkih čistki u Sovjetskom Savezu i gulaga iz 1937. godine. Sjajno kadriran, sa izvrsnom atmosferskom fotografijom i ubedljivim glumcima, Loznicin film crpi najfinije detalje iz romana fizičara Georgija Demidova, koji je preživeo staljinističku torturu. Ovo i jeste Loznicina nadgrađena adaptacija romana, a centralna priča je ona u kojoj novoimenovani državni tužilac traži da se sastane sa zatvorenikom, inače svojim bivšim kolegom tužiocem, koji je bio žrtva korumpiranih agenata tajne policije.

Prošlost koju proučava nemačko-francuski reditelj Dominik Mol u filmu „Dosije 137” nije tako daleka. Reč je o 2018. godini velikih protesta takozvanih Žutih prsluka širom Francuske, a najdrastičnije u samom Parizu, kada je i sama brutalnost policije, a ne samo demonstranata, dosezala svoj maksimum. Mol prati inspektorku unutrašnje kontrole Stefani (izvrsna Lea Druker), koja je zadužena za istragu nasilnog slučaja u koji su umešane njene kolege i tako kreira intenzivan triler koji se sa napetošću, nelagodom i s radoznalošću gleda.

Iz filma „Zvuk pada”

Sasvim druga vrsta napetosti u vezi je sa filmom „Sirat” španskog scenariste i reditelja Olivera Laksa sa sjajnim Serđijem Lopezom u glavnoj ulozi. Ta napetost izvire iz samog ambijenta u kojem je film sniman – iz surove marokanske pustinje koja je i poprište nelegalno organizovanih višenoćnih rejv žurki zaludnih Evropljana, ali i scena za grozničavu potragu oca za svojom izgubljenom ćerkom. Laksov film je fantastično snimljen. Gledalac ima osećaj da su mu usta puna crvenog pustinjskog peska. „Sirat” karakterišu oskudni dijalozi i otkrivajuće tišine u kontrastu sa nesnosnim zvukom rejva, poseban fokus na svetlost, gestove i mir. Oliver Laks ostaje veran svom kontemplativnom i duhovnom pristupu u filmu nastavljajući istraživanje veze između ljudi i prirode, duševne potrage i tradicije. Inspirisan je mostom Sirat, koji u islamskoj tradiciji razdvaja pakao od raja, gde se duša suočava sa svojom pravom prirodom. Posvećeni otac Luis i njegov mali sin tragaju za ćerkom i sestrom Marinom, a njihovo ukrštanje sa grupom neprilagođenih evropskih hipika i hipstera i zajedničko putovanje pustinjom koja je i bukvalna i metaforička, kao i preko atlaskih planina postepeno postaje odiseja odrastanja i sazrevanja svih njih zajedno. Vrlo dobar film.

Francuska scenaristkinja, rediteljka i glumica Hafsija Herzi u filmu „Najmlađa sestra” priča o sedamnaestogodišnjoj Fatimi, najmlađoj od tri ćerke jedne tradicionalističke parisko-alžirske porodice. Ova mlada muškobanjasta junakinja koja ustaje zorom da se moli a tokom dana sa drugarima pravi nestašluke u školi, traži svoj put boreći se i sa unutrašnjim osećajem privlačnosti prema ženama i sa lojalnošću prema svojoj brižnoj porodici. Ona izlazi sa vršnjacima, stiče prijatelje i istražuje potpuno novi svet, sve dok se ne suoči sa večnom dilemom: kako neko može ostati veran sebi kada se pomirenje različitih delova sopstvenog identiteta čini nemogućim. Hafrija Herzi otvara pitanja, ali ne sugeriše odgovore. Sve ostavlja gledaocu na promišljanje...

Pred publiku i kritičare stigao je i američki film „Edington” Arija Astera, sa izvrsnim Hoakinom Finiksom u ulozi šerifa istoimenog malenog provincijskog, zaboravljenog i zabitog grada u Novom Meksiku. Maj je 2020. godine, ceo svet je usred pandemije korone, a Edington poput svih drugih američkih mesta pod teškim lokdaunom. Nošenje maski je obavezno, ali ne i za samog šerifa Džoa Krosa, koji se tome suprotstavlja smatrajući to glupošću, čime iritira lokalnog gradonačelnika Teda Garsiju (Pedro Paskal), koji je neka vrsta moćnika u pokušaju. Ari Aster sučeljavanjem Krosa i Garsije nudi neku vrstu kaubojskog dvoboja tipičnog za vestern filmove, a uz to gradi intenzivan film u kojem se mešaju tenzije u zajednici, pandemijska klima i atmosfera kao i sve moguće teorije zavere. „Edington” se pronicljivo bavi Amerikom u stanjima krize, daje na uvid takozvanu brigu o javnom zdravlju a istovremeno i sve društvene pukotine. Koristeći kao pozadinu lažne vesti i kolektivnu anksioznost, Aster skicira društvo na ivici kolapsa. Čini to sa velikim dozama crnog humora i snažne satire. „Edington” je ubedljiv kanski takmičarski film i vredi ga pamtiti...