Zbog sakupljanja otrova ugrožen poskok

Ministarstvo zaštite životne sredine stavilo je zabranu na sakupljanje barske perunike, trepljastog, planinskog i rumelijskog kantariona, crne čemerike, ali i medicinske pijavice, šumske kornjače i poskoka. I to na teritoriji cele Srbije, dok u pojedinim delovima zemlje crveno svetlo važi za sakupljanje žaba i puževa. Zbog čega? Do ugrožavanja ovih vrsta, kako za „Politiku” objašnjavaju u Zavodu za zaštitu prirode, došlo je zbog njihovog skupljanja što zbog jela, a što iz medicinskih i komercijalnih razloga. Zato je, prema Uredbi o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune, zaštićeno 97 vrsta, među kojima su najbrojnije biljke – ima ih 63. Zaštićene su još i gljive, određeni lišajevi, neki gmizavci, tri vrste vodozemaca i četiri vrste beskičmenjaka.

– Posledice nestručnog i stihijskog sakupljanja najviše se uočavaju kod stanja populacija životinjskih vrsta pod kontrolom prometa, gde je neselektivno sakupljanje puževa i žaba svih veličina dovelo do nedostatka polno zrelih jedinki i stagnacije njihovih populacija. Posmatrajući eksploatisanje biljnih vrsta proteklih godina, zaključak je da je najveći pritisak bio na one koje se industrijski prerađuju i na borovnicu, šipurak, sremuš, kleku. Manji je pritisak bio na one vrste koje se koriste kao čajevi ili tinkture poput kantariona, rtanjskog čaja, krstaste lincure... – objašnjavaju u Zavodu za zaštitu prirode i dodaju da su pod kontrolom sakupljanja one gljive koje se ne mogu proizvesti u veštačkim uslovima. A to su vrganj, lisičarka, rujnica...

Uprkos tome što je zaštićena vrsta, Međunarodna unija za zaštitu prirode i Evropska komisija potvrdili su trend smanjenja brojnosti populacije poskoka. Razlog je dugotrajna eksploatacija zbog snabdevanja otrovom, a neselektivni izlov u roku od nekoliko godina preti da dovede do potpunog nestanka ove vrste sa određenih područja naše zemlje.

– Nezakoniti izlov poskoka doveo je do narušavanja uzrasne strukture, kao i smanjenja reprodukcionog potencijala vrste, gustine i populacionih trendova, pa su neophodna dugoročna praćenja ove vrste na teritoriji čitave Srbije – ističu u Zavodu i dodaju da je potrebno razviti sistem praćenja i nastaviti sankcionisanje nelegalnih aktivnosti u saradnji sa inspekcijskim službama zaduženim za ovu oblast.

Ove godine stopirano je i sakupljanje šumskih kornjača. Pored urbanizacije koja preti da ugrozi njeno stanište, stručnjaci upozoravaju da je šumska kornjača u našoj zemlji izložena eksploataciji više nego ijedna druga vrsta gmizavca.

– Višedecenijska unutrašnja trgovina i međunarodni promet jedinkama, ilegalno sakupljanje i trgovina šumskom kornjačom sa područja Srbije predstavljaju izuzetno značajan faktor ugrožavanja ove vrste, a naročito ako se ima u vidu dugo vreme generacije ove vrste – dodaju u Zavodu.